In het kader van de hervorming van de ziekenhuisfinanciering is de invoering van een Pay for Performance programma (P4P)1 een duidelijke prioriteit. “Pay for Performance” is een systeem dat ziekenhuizen financieel beloont indien ze goede resultaten behalen op een geselecteerde set van enkele indicatoren. Deze indicatoren zijn een maatstaf voor de organisatie en processen binnen het ziekenhuis, de geleverde zorg en de gezondheidsuitkomsten van de behandelde patiënten.
In 2018 en 2019 werden de eerste P4P-indicatorensets voor de Belgische ziekenhuizen ontwikkeld die bestaan uit enkele ziekenhuisbrede en pathologiegebonden indicatoren. Deze zijn te beschouwen als een eerste stap in de richting van een volwaardig P4P-programma. Een bescheiden opstart, pragmatisme, beschikbaarheid van nationale data en haalbaarheid op korte termijn zijn vier elementen die een rol hebben gespeeld bij de selectie van de indicatoren. In de komende jaren zal de indicatorenset geoptimaliseerd worden.
Hieronder worden enkele indicatoren uitgelicht. Meer uitgebreide informatie aangaande het ‘Pay for performance programma’ en de volledige set van indicatoren kan u hier terugvinden.
ISQUA-ACCREDITATIE
In een ziekenhuisbrede ISQUA-accreditatie (International Society for Quality in Health Care)2 wordt de reële zorgkwaliteit gecontroleerd en afgetoetst aan omschreven hoogstaande normen en standaarden. De accreditatie van zorginstellingen is een doorgaans vrijwillige externe evaluatiemethode die verwijst naar een professioneel proces waarmee een zorginstelling aantoont dat zij op het vlak van haar werking en praktijken voldoet aan een reeks geformaliseerde eisen die in een handboek worden gegoten, dit is het door een accreditatie-instelling aanbevolen "referentiesysteem". De accreditatie-instelling en haar handboek worden gevalideerd door een onafhankelijke externe instantie, ISQua, die internationaal erkend is door ziekenhuisprofessionals. Het is een ingrijpende oefening die impact heeft op alle afdelingen en alle niveaus in het ziekenhuis. Zorginstellingen leveren grote inspanningen om een ISQUA-accreditatiekwaliteitscertificaat te behalen. Zowel ziekenhuizen die het certificaat reeds behaald hebben als ziekenhuizen die nog in een voorbereidingstraject zitten, worden via het P4P-programma financieel beloond.
PATIENTENERVARINGEN
Het meten van patiëntenervaringen is belangrijk. Patiënten dienen als actieve partners betrokken te worden om de zorg te verbeteren. Zorginstellingen kunnen de feedback van patiënten gebruiken om de kwaliteit van hun zorgverlening te verhogen.
In het P4P-programma van 2019 worden de ervaringen van de patiënt op twee manieren geëvalueerd: de mate van tevredenheid van de patiënt over het verblijf in het ziekenhuis en de mate waarin de patiënt het ziekenhuis zou aanbevelen aan familie en vrienden.
ANTIBIOTICAPROFYLAXE BIJ IMPLANTATIE VAN EEN (PERMANENTE) PACEMAKER
Antibioticumbeleid en infectiebeheersing zijn fundamentele pijlers voor de kwaliteit van zorg en dragen ook bij tot de veiligheid van de patiënt. De beleidsnota van BAPCOC (Belgian Antibiotic Policy Coordination Committee) voor 2014-2019 onderstreept het belang van een continue opvolging van enkele kwaliteitsindicatoren in de ziekenhuizen, waaronder de indicator “Keuze van het antibioticum in het kader van chirurgische profylaxe”. Dit is belangrijk voor het optimaliseren van antibioticagebruik om infectierisico's te vermijden op het niveau van de individuele patiënt alsook om het gevaar op bacteriële resistentie te verminderen voor de algemene bevolking. Hieronder wordt 1 indicator aangaande antibioticaprofylaxe uitgelicht. Deze indicator meet of de keuze en de dosis van het antibioticum conform is met de antibioticarichtlijnen voor het plaatsen van een (permanente) pacemaker3; het tijdstip en de duur van de profylaxe worden hierbij niet in rekening genomen. Het antibioticum dat de voorkeur geniet is cefazoline (min. 1 gram tot max. 2 gram per dag) en een alternatief is cefuroxime (1,5 gram per dag).
Bij gemiddeld 53,7% ziekenhuisverblijven in 2012, 2013 en 2014 met een implantatie van een (permanente) pacemaker gebeurde antibioticaprofylaxe volgens de antibioticarichtlijnen. We stellen een grote variatie tussen de ziekenhuizen vast waarbij 8% van de ziekenhuizen de streefwaarde van een gemiddelde van 90% behalen.
[1] Annemans L, Boeckxstaens P, Borgermans L, De Smedt D, Duchesnes C, Heyrman J, Remmen R, Sermeus W, Van Den Broecke C, Van Herck P, Vanmeerbeek M, Willems S, De Gauquier K. Voordelen, nadelen en haalbaarheid van de introductie van “Pay for Quality” programma’s in België. Health Services Research (HSR). Brussel: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). 2009. KCE Reports vol 118A. D/2009/10.273/50.
[2] http://isqua.org/docs/accreditation/cf-001-iap-application-form.docx
[3] Sanford, J.P., Gilbert, D.N., Chambers, H.F., Eliopoulos, G.M., Moellering, R.C., Saag, M.S. The Sanford guide to antimicrobial therapy 2012-2013 (Belgian/Luxembourg edition), 189-197.)