Om in te spelen op de toename van de psychosociale problemen die verband houden met de COVID-19-pandemie werd een uitbreiding van de terugbetaling voor eerstelijns psychologische zorg goedgekeurd. Een bijkomend budget van 16,7 miljoen euro stelt kinderen, adolescenten en 65-plussers in staat een eerstelijnshulpverlener te raadplegen m.b.t. de meest voorkomende psychologische problemen.
Meer weten over eerstelijns psychologische zorg: Algemene informatie / Zoek een eerstelijnspsycholoog
Verder heeft men gedurende de pandemie acties ondernomen om het psychisch zorgaanbod te versterken, waaronder:
- Terugbetaling van videoconsultaties door psychiaters:
- Nabehandeling na een opname door psychiatrische ziekenhuizen vanop afstand[1];
- Mogelijkheid van partiële hospitalisatie bij de patiënt thuis[2];
- Sensibilisatie van eerstelijnsgezondheidsprofessionals om het adequaat gebruik van psychofarmaca te bevorderen;
- Opleiding ziekenhuispersoneel gericht op het verbeteren van de zorg voor personen met een alcoholproblematiek;
- Psychologische ondersteuning van ziekenhuispersoneel.
Daarnaast is in de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid (IMC) door de bevoegde Ministers een protocolakkoord afgesloten over de gecoördineerde aanpak voor de versterking van het psychisch zorgaanbod in de eerstelijnszorg in het kader van deze pandemie. Het akkoord bepaalt enkele prioritaire doelgroepen, zoals kinderen en ouders in kwetsbare gezinnen, jongvolwassenen, mensen met bestaande geestelijke gezondheidsproblemen, … . Voor deze versterking wordt bijkomend budget voorzien van 112,5 miljoen euro. Dit betreft in totaal een equivalent van 1.986 voltijds equivalenten (VTE) psychologische hulpverleners.
Recent werd een RIZIV-overeenkomst uitgewerkt, waarin de praktische modaliteiten en de nieuwe conventie rond terugbetaling van psychologische zorg worden uitgeschreven. Er werden in het kader hiervan reeds een aantal tijdelijke maatregelen genomen die gericht zijn aan kwetsbare doelgroepen. Uit verscheidene studies blijkt immers dat het mentaal welzijn van jongeren en studenten, alleenstaanden en personen die beroepen uitoefenen die het meest getroffen worden door de pandemie (bv. personen werkzaam in de gezondheidszorg, horeca, culturele sector) het meest onder druk staat. Om specifiek tegemoet te komen aan de psychologische noden van deze meest kwetsbare groepen werden de volgende maatregelen ondernomen:
- Psychologische zorg voor zelfstandigen met psychische noden via o.m. een gratis hulplijn waarvoor een budget op jaarbasis van 55,5 miljoen euro op jaarbasis wordt voorzien.
- Ambulante, proactieve, psychologische (groep)interventies voor de studenten. Hiervoor werd 1,5 miljoen euro voorzien.
- Versterking mobiele crisishulpverlening. Hiervoor wordt 4,7 miljoen euro voorzien.
- Uitbreiding werking van de mobiele teams in de geestelijke gezondheidszorgnetwerken voor de sociaal-economisch kwetsbare doelgroep waaronder ouderen die vaak zelf geen hulp zoeken. Hiervoor wordt een bedrag van 20 miljoen euro op jaarbasis uitgetrokken.
- Intensifiëring van het residentieel zorgaanbod voor kinderen en jongeren met ernstige en complexe psychische problemen en uitbreiding van zorgcapaciteit voor de opvang van kinderen en jongeren met psychische problemen in niet-psychiatrische ziekenhuisdiensten. Hiervoor werd ongeveer €20 miljoen vrijgemaakt.
Meer weten over het protocolakkoord voor de versterking van het psychisch zorgaanbod: www.health.belgium.be
De conventie voor terugbetaling van psychologische zorg is van start gegaan in september 2021 en zal 3 jaar duren. De overeenkomst is een historische stap in de ontsluiting van psychologische zorg voor de bevolking en maakt de verdere uitbouw van 2 psychologische functies mogelijk, namelijk eerstelijnspsychologische zorg en gespecialiseerde psychologische zorg in het kader van de ambulante geestelijke gezondheidszorg.
Meer weten over het de overeenkomst inzake terugbetaling van psychologische zorg: www.riziv.fgov.be
Verder werden er extra middelen toegekend aan het Vlaamse Kruis voor hun medewerking bij het beheer van de gezondheidscrisis, onder meer voor het opzetten van psychosociale ondersteuning in het COVID-19-callcenter dat zich richt op het grote publiek.
[1]Meer weten over nabehandeling op afstand via Nabehandeling door psychiatrische ziekenhuizen mogelijk vanop afstand - RIZIV (fgov.be)
[2]Meer weten over partiële hospitalisatie thuis via COVID-19: psychiatrische zorg: partiële hospitalisatie thuis - RIZIV (fgov.be)