De Europese landen binnen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben beslist om regelmatig een soort check-up van hun gezondheidszorgsysteem uit te voeren. Dit initiatief is gekend onder de naam ‘Health System Performance Assessment (HSPA)’.
De huidige check-up is gebaseerd op een aantal meetbare indicatoren die samen een volledige, transparante en toerekenbare visie op de performantie van een gezondheidssysteem bieden, en waarmee veranderingen doorheen de tijd nauwgezet kunnen worden opgevolgd. Dit HSPA-proces helpt de autoriteiten van de deelnemende landen bij het uitstippelen van hun strategie voor gezondheid en zorg, bijvoorbeeld door het vastleggen van gekwantificeerde gezondheidsdoelstellingen, die binnen een bepaalde termijn moeten worden bereikt.
De Belgische HSPA-aanpak omvat een conceptueel raamwerk met drie onderling verbonden niveaus:
- De gezondheidsstatus, die een algemeen beeld geeft van de gezondheid van de Belgische bevolking aan de hand van sleutelindicatoren (bv. levensverwachting, kwaliteit van leven, prevalentie van bepaalde aandoeningen)
- De niet-medische determinanten van gezondheid: het gaat om de talrijke determinanten die een impact hebben op de gezondheid en het (niet) gebruiken van zorg, en wanneer en hoe. Ze omvatten gedrag en levensstijl (roken, lichaamsbeweging, enz.), genetische factoren, leef- en werkomstandigheden, persoonlijke middelen, omgevingsfactoren.
- Het gezondheidssysteem wordt geëvalueerd op basis van vier dimensies: de kwaliteit, toegankelijkheid, efficiëntie en duurzaamheid van zorg. De kwaliteit van zorg is op zijn beurt onderverdeeld in vijf subdimensies (effectiviteit, gepastheid, veiligheid, patiëntgerichtheid en continuïteit). Aan deze vier dimensies werd een vijfde, transversale dimensie toegevoegd: billijkheid. Daarnaast werden vijf specifieke zorgdomeinen geanalyseerd: preventie, geestelijke gezondheidszorg, zorg voor moeder en pasgeborene, ouderenzorg en zorg rond het levenseinde.
- Het domein van de gezondheidspromotie overstijgt ruimschoots de grenzen van het gezondheidssysteem; in plaats van dit onderwerp slechts gedeeltelijk te behandelen, hebben we er daarom voor gekozen om het hier niet aan bod te laten komen.
De indicatoren in het HSPA-rapport werden ingedeeld volgens deze dimensies en zorgdomeinen. Afhankelijk van uw interesse, kunt u de indicatoren raadplegen op basis van de dimensie die ze vertegenwoordigen (bv. alle indicatoren rond de toegankelijkheid van zorg), of van het zorgdomein waartoe ze behoren (bv. alle indicatoren rond zorg aan het levenseinde).
Het HSPA 2019-rapport bevat 121 indicatoren. Het kan worden geraadpleegd op de KCE-website.
 |
Goede resultaten die nog steeds verbeteren |
 |
Goede resultaten en niet geëvalueerde trend |
 |
Goede en globaal stabiele resultaten |
 |
Goede resultaten die echter verslechteren |
 |
Gemiddelde resultaten die echter verbeteren |
 |
Gemiddelde resultaten en niet geëvalueerde trend |
 |
Gemiddelde en globaal stabiele resultaten |
 |
Gemiddelde resultaten die echter verslechteren |
 |
Slechte resultaten die echter verbeteren (waarschuwingssignalen) |
 |
Slechte resultaten en niet geëvalueerde trend (waarschuwingssignalen) |
 |
Slechte en globaal stabiele resultaten (waarschuwingssignalen) |
 |
Slechte resultaten die nog verslechteren (waarschuwingssignalen) |
|
C |
Contextuele indicator: geen trend (geen evaluatie uitgevoerd) |
|
|
Contextuele indicator: opwaartse trend (geen evaluatie uitgevoerd) |
|
|
Contextuele indicator: stabiele trend (geen evaluatie uitgevoerd) |
|
|
Contextuele indicator: neerwaartse trend (geen evaluatie uitgevoerd) |
