Diabetes

1. Kernboodschappen

2. Achtergrond

Diabetes is een aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende hoge bloedsuikerspiegels. Als diabetes niet wordt behandeld, kan dit langdurige complicaties veroorzaken zoals voetzweren, oogbeschadiging, chronische nieraandoeningen en hart- en vaatziekten. Een diabetisch dieet en lichaamsbeweging zijn belangrijke onderdelen van diabetesbehandeling, maar in een groot aantal gevallen is ook insulinebehandeling vereist.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie types diabetes:

• Type 1 diabetes, veroorzaakt door een auto-immune vernietiging van de insulineproducerende bètacellen in de pancreas;
• Type 2 diabetes, voornamelijk veroorzaakt door een combinatie van overmatig lichaamsgewicht en onvoldoende lichaamsbeweging; en
• Zwangerschapsdiabetes, voorkomend bij zwangere vrouwen zonder een voorgeschiedenis van diabetes.

Nationaal representatieve, op diagnose gebaseerde informatie over de prevalentie van diabetes in België is beschikbaar via het InterMutualistisch Agentschap (IMA-AIM), een organisatie en platform waar de gegevens verzameld door de zeven Belgische ziekteverzekeringsfondsen worden samengebracht en geanalyseerd. IMA-AIM-gegevens worden onder meer beschikbaar gesteld via de IMA-AIM Atlas [1], een permanent toegankelijke referentiebron met beleidsrelevante statistieken en indicatoren die zijn afgeleid van de beschikbare IMA-AIM-gegevens.

In de IMA-AIM-database wordt de prevalentie van diabetes geschat op basis van het aantal verzekerden met afleveringen van antidiabetica (ATC-code A10) of met naar diabetes verwijzende nomenclatuur (diabetesconventie, diabetespass, diabeteszorgtraject). Vrouwen die in het verslagjaar zijn bevallen, worden niet in de schattingen opgenomen om zwangerschapsdiabetes uit te sluiten.

Sociaaleconomische kenmerken zijn schaars in de IMA-AIM-database. De status van verzekerde personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming is de enige beschikbare proxy-indicator en heeft slechts twee waarden, ja of nee. Personen met een laag inkomen of specifieke medische kenmerken zoals invaliditeit hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming.

3. Prevalentie van diabetes

België

In 2016 had 6,4% van de Belgische bevolking diabetes. De prevalentie van diabetes neemt toe met de leeftijd, en is hoger bij mannen, vooral in de oudere leeftijdsgroepen.

Trends en regionale verschillen

De prevalentie van diabetes neemt in alle drie de gewesten toe, en dit als gevolg van zowel de vergrijzing van de bevolking als een daadwerkelijke toename van het risico op het ontwikkelen van diabetes. De prevalentie van diabetes is het hoogst in het Waalse Gewest en het laagst in het Vlaamse Gewest, ondanks de relatief hogere leeftijd van de Vlaamse bevolking. De relatief lage diabetesprevalentie in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is het resultaat van de jonge leeftijdstructuur: gecorrigeerd voor leeftijd is de prevalentie van diabetes in Brussel hoger dan het Belgische gemiddelde.

Sociaaleconomische verschillen

Het risico op het ontwikkelen van diabetes is bijna tweemaal zo hoog bij personen met een verhoogde tegemoetkomingsstatus dan bij personen met een standaard tegemoetkoming. De prevalentie van diabetes is in beide groepen gelijkmatig toegenomen.

4. Meer informatie

Bekijk de metadata voor deze indicatoren

Definities

Voor leeftijd gecorrigeerde prevalentie

De voor leeftijd gecorrigeerde prevalentie is een gewogen gemiddelde van de individuele leeftijdsspecifieke prevalenties met behulp van een externe standaardpopulatie. Het is de prevalentie die zou worden waargenomen als de populatie de leeftijdsstructuur van de standaardpopulatie had. Omdat leeftijd een belangrijke invloed heeft op het risico op diabetes, is deze standaardisatie noodzakelijk bij het vergelijken van verschillende populaties die verschillen met betrekking tot hun leeftijdsopbouw. Hier werd de Belgische halfjaarlijkse populatie van 2013 als standaardpopulatie gebruikt.

Verhoogde tegemoetkoming

Personen met een laag inkomen hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming. Ze betalen minder voor de gezondheidszorg en hebben andere financiële voordelen. Momenteel is dit de enige beschikbare variabele in de IMA-AIM-atlas waarmee sociaaleconomische verschillen kunnen worden beoordeeld.

Referenties

1. InterMutualistisch Agentschap Atlas. http://atlas.ima-aim.be/databanken