1. Kernboodschappen
- In 2021 had 6,8% van de Belgische bevolking een gekende diabetesdiagnose. Meer dan één op de drie mensen met diabetes weet echter niet dat ze de ziekte hebben, waardoor de geschatte werkelijke prevalentie van diabetes 10% bedraagt.
- De prevalentie van diabetes neemt toe als gevolg van zowel de vergrijzing van de bevolking als een werkelijke toename van het risico op het ontwikkelen van diabetes.
- De prevalentie van diabetes is hoger in het Waalse Gewest en het Brusselse Hoofstedelijke Gewest in vergelijking met het Vlaamse Gewest, en is hoger bij personen met een lagere sociaaleconomische status. Sociaaleconomische verschillen in de prevalentie van diabetes worden vooral gevonden bij de prevalentie van niet-gekende of onvoldoende gecontroleerde diabetes.
2. Prevalentie van diabetes
Vijf procent van de Belgen weet niet dat ze diabetes hebben
In 2021 had volgens de Intermutualistisch Agentschap (IMA-AIM)-atlas 6,8% van de Belgische bevolking diabetes. De prevalentie van diabetes neemt toe met de leeftijd en is hoger bij mannen, vooral in de oudere leeftijdsgroepen.
Bron: IMA-AIM-atlas [1]
De resultaten van het Belgisch Gezondheidsonderzoek (BELHES) uit 2018 tonen echter aan dat meer dan een op de drie mensen met diabetes (37%) niet weet dat ze de ziekte hebben. Wanneer rekening wordt gehouden met deze niet-gediagnosticeerde gevallen, bereikt de prevalentie van diabetes een waarde van 10%.
In de BELHES gebruikte 7,7% van de mensen diabetesmedicatie; 19% hiervan heeft de diabetes echter niet goed onder controle. Met andere woorden, 5% van de bevolking heeft diabetes, hetzij zonder het te beseffen, hetzij zonder de juiste diabetescontrole.
De prevalentie van diabetes neemt verder toe
De prevalentie van diabetes is het hoogst in het Waalse Gewest en het laagst in het Vlaamse Gewest, ondanks de relatief hogere gemiddelde leeftijd van de bevolking in het Vlaamse Gewest. De relatief lage diabetesprevalentie in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is het resultaat van de jonge leeftijdsstructuur: na correctie voor leeftijd wordt de diabetesprevalentie in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest hoger dan het Belgische gemiddelde. Uit de BELHES bleek ook dat er in het Waalse Gewest meer mensen niet weten dat ze de ziekte hebben dan in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest.
Van 2007 tot 2021 is de prevalentie van diabetes in alle drie de gewesten toegenomen, als gevolg van zowel de vergrijzing van de bevolking als een daadwerkelijke toename van het risico op diabetes, wat mogelijk gelinkt is aan de vastgestelde toenames in overgewicht en obesitas. De voor leeftijd gecorrigeerde prevalentie van diabetes is met 25% toegenomen in het Waalse Gewest en met 24% in het Vlaamse Gewest en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.
Bruto prevalentie van diabetes in België en de gewesten, 2007-2021 Voor leeftijd gecorrigeerde prevalentie van diabetes in België en de gewesten, 2007-2021 De prevalentie van gediagnosticeerde diabetes (IMA-AIM-atlas) is bijna tweemaal zo hoog bij personen met een verhoogde tegemoetkomingsstatus dan bij personen met een standaard tegemoetkoming. De prevalentie van diabetes is in beide groepen gelijkmatig toegenomen. De BELHES heeft voorts aangetoond dat mensen met een lagere opleiding aanzienlijk meer kans hebben op niet-gekende of slecht gecontroleerde diabetes in vergelijking met mensen met een hogere opleiding (relatief risico [RR] = 3,6, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht). Dit kan erop duiden dat er sociale ongelijkheden bestaan in de screening en follow-up van diabetes. Bekijk de metadata voor deze indicator Diabetes is een aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende hoge bloedsuikerspiegels. Als diabetes niet wordt behandeld, kan dit langdurige complicaties veroorzaken zoals voetzweren, oogbeschadiging, chronische nieraandoeningen en hart- en vaatziekten. Een diabetisch dieet en lichaamsbeweging zijn belangrijke onderdelen van diabetesbehandeling, maar in een groot aantal gevallen is ook behandeling met geneesmiddelen vereist. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie typen diabetes: Er is geen nationaal representatief diabetesregister in België, maar wel een aantal alternatieve informatiebronnen: In de IMA-AIM-database is informatie beschikbaar over het gebruik van antidiabetica en naar diabetes verwijzende nomenclatuurcodes. Dit wordt beschouwd als een goede proxy voor de prevalentie van gediagnosticeerde diabetes. Sociaaleconomische kenmerken zijn schaars in de IMA-AIM-atlas. De status van verzekerde personen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming is de enige beschikbare proxy-indicator en heeft slechts twee waarden: ja of nee. Personen met een laag inkomen of specifieke medische kenmerken zoals invaliditeit hebben recht op een verhoogde tegemoetkoming. Aangezien diabetes een ziekte is met een sluipend begin, blijven veel gevallen niet gediagnosticeerd. Informatie over de prevalentie van niet-gediagnosticeerde diabetes is beschikbaar in de BELHES. In de BELHES werd bovendien ook de totale prevalentie van diabetes geschat, door de objectieve metingen van de bloedstalen (metingen van nuchtere bloedglucose en geglyceerde hemoglobine) gecombineerd met zelfgerapporteerde informatie over het gebruik van antidiabetica uit de Gezondheidsenquête (BHIS). In dit rapport beschreven we de volgende twee indicatoren: Voor informatie over sterfte, gelieve de volgende pagina's te bezoeken: Doodsoorzaken en Vroegtijdige sterfte naar doodsoorzaak. Gelieve deze pagina als volgt te citeren: Sciensano. Niet-Overdraagbare Aandoeningen: Diabetes, Health Status Report, 13 Juni 2023, Brussel, België, https://www.gezondbelgie.be/nl/gezondheidstoestand/niet-overdraagbare-aandoeningen/diabetes
Bron: IMA-AIM-atlas [1]
Bron: Eigen berekeningen op basis van de IMA-AIM-atlas [1]Diabetes komt vaker voor bij Belgen met een verhoogde tegemoetkomingsstatus
Bron: Eigen berekeningen op basis van de IMA-AIM-atlas [1]3. Meer informatie
Achtergrond
Definities
Referenties