Zuigelingensterfte

1. Kernboodschappen

2. Zuigelingensterftecijfer

359 sterfgevallen van zuigelingen waargenomen in België in 2022

In het jaar 2022 registreerden de Belgische autoriteiten in totaal 359 sterfgevallen onder zuigelingen.

Hieronder vielen 332 sterfgevallen bij zuigelingen geboren uit een moeder die registreert was in het Rijksregister. In het Asielzoekersregister was in 2022 één sterfgeval bij zuigelingen geregistreerd. Bij 26 (7,0 %) sterfgevallen was de moeder niet officieel geregistreerd in België of werd het overlijden van de zuigeling alleen gemeld via een overlijdensakte.

In hetzelfde jaar bedroeg het totale aantal levendgeborenen 116 209, waarvan 113 953 geboorten (98 %) geregistreerd werden in het Rijksregister, 502 geboorten (0,36 %) werden geregistreerd in het asielzoekersregister en voor 2114 (1,8 %) geboorten was de moeder geen officiële inwoner of werd van alleen aangifte gedaan met een geboorteakte.

In 2022 werd de meerderheid van de sterfgevallen bij zuigelingen toegeschreven aan perinatale aandoeningen en aangeboren afwijkingen

Bij levendgeboren kinderen in 2022 waren de belangrijkste doodsoorzaken vóór de leeftijd van één jaar perinatale aandoeningen (1,99 per 1.000 levendgeborenen), gevolgd door aangeboren afwijkingen (0,63 per 1.000). Deze twee oorzaken vertegenwoordigden respectievelijk 68 % en 21 % van de sterfgevallen bij zuigelingen. Externe oorzaken waren goed voor 4,2 %, onbekende oorzaken voor 3,6 % en het wiegendoodsyndroom voor 2,7 %.

Na een daling van het sterftecijfer bij meisjes in 2021, stabiliseert het aantal sterfgevallen

In 2022 bedroeg het zuigelingensterftecijfer 2,9 per duizend levendgeborenen. De zuigelingensterftecijfer is met 46 % gedaald tussen 1998 (5,3 %) en 2022.

Het zuigelingensterftecijfer in 2022 was 2,6 per duizend levendgeborenen bij meisjes en 3,2 ‰ bij jongens, een absolute kloof van 0,6 ‰ en een geslachtsratio van 1,2. De kloof volgens geslacht in sterftecijfers fluctueert over tijd als gevolg van het kleine aantal sterfgevallen onder zuigelingen. In 2022 bleef het aantal sterfgevallen vergelijkbaar met dat van 2021.

Na het toepassen van smoothing-technieken blijven de cijfers de verschillen in sterfte tussen meisjes en jongens bestaan (respectievelijk 2,9 ‰ en 3,6 ‰).

De zuigelingensterfte was hoger in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Regionale verschillen werden geobserveerd in zuigelingensterfte in 2022: de zuigelingensterfte was het hoogste in het Waalse Gewest (3,2 ‰) en het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest (2,8 ‰) gevolgd van het Vlaamse Gewest (2,7 ‰).  Na het afvlakken van de cijfers aan de hand van een smoothingtechniek was de zuigelingensterfte in 2022 nog steeds hoger in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest (3,5 ‰) ten opzichte van het Vlaamse Gewest (3,3 ‰) en het Waalse Gewest (3,2 ‰).

In alle gewesten is over de tijd heen een daling vastgesteld. Na een sterke daling in het verleden en een sterke stijging in de laatste jaren, daalde het zuigelingensterftecijfer in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest in 2021 en bleef het stabiel in 2022. 

De zuigelingensterfte in België is iets hoger dan het EU-14-gemiddelde

In 2022 was de zuigelingensterfte in België iets hoger dan het gemiddelde van het EU-14 sterftecijfer (2,9 ‰). 

3. Meer informatie

Bekijk de metadata voor deze indicator

SPMA: Standardized Procedures for Mortality Analysis in Belgium

Achtergrond

De zuigelingensterfte is een maat voor de sterfte van kinderen jonger dan 1 jaar. Het weerspiegelt zowel de sterfte tijdens de perinatale periode als de sterfte na de perinatale periode, welke vaak te voorkomen is. De zuigelingensterfte hangt sterk samen met het ontwikkelingsniveau van het land, de kwaliteit van de medische zorg en de beschikbaarheid van preventieve diensten en gezondheids-bevorderende interventies.

In bijna alle landen ter wereld zijn lange tijd hogere zuigelingensterfte waargenomen bij jongens ten opzichte van bij meisjes [3]. De verklaring is complex, en omvat belangrijke biologische en genetische factoren, evenals omgevings- en gedragsfactoren die resulteren in een blijvend verschil in sterfte gedurende de kindertijd en later [4,5].

Op gewestelijk niveau werden grote schommelingen in het jaarlijks sterftecijfer waargenomen als gevolg van het lage aantal sterfgevallen bij zuigelingen. Betekenisvolle vergelijkingen van het sterftecijfer en van de trends per gewest worden daarom het best gemaakt op basis van over de tijd uitgemiddelde cijfers. In dit overzicht hebben we gebruik gemaakt van een voortschrijdend gemiddelde over de laatste 5 jaar.

Zuigelingensterfte in België kan zich voordoen bij legale inwoners (die ingeschreven zijn in het Rijksregister, met een Belgische of buitenlandse nationaliteit), asielzoekers (die ingeschreven zijn in het register van asielzoekers) of niet-inwoners (reizigers, niet-wettelijke inwoners). De officiële statistieken van de zuigelingensterfte omvatten deze onder wettelijke inwoners en asielzoekers.

Op deze pagina tonen we eerst alle zuigelingensterfte in België volgens het verblijfsstatuut, vervolgens belichten we de zuigelingensterfte waarvan de moeder geregistreerd was in het Rijksregister.

Definities

EU-14

De EU-14 komt overeen met alle landen die tussen 1995 en 2004 al tot de Europese Unie behoorden: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, en Zweden. We vergelijken de Belgische gezondheidsstatus met die van de EU-14 omdat deze landen vergelijkbare sociaal-economische omstandigheden hebben. Opmerking: Het Verenigd Koninkrijk is niet opgenomen in deze lijst, aangezien ze de EU verlaten hebben.

Zuigelingensterfte

De zuigelingensterfte is het aantal sterfgevallen van kinderen onder de leeftijd van 1 jaar per 1000 geboortes in hetzelfde jaar.

Perinatale aandoeningen

Perinatale aandoeningen ontstaan tijdens de perinatale periode, die loopt van 22 volledige zwangerschapsweken tot en met 7 volledige dagen na de geboorte. Belangrijke perinatale aandoeningen zijn geboortetrauma’s en de gevolgen van vroeggeboorte. Hoewel de meeste sterfgevallen in deze categorie zich tijdens de perinatale periode voordoen, treden sommige overlijdens als gevolg van perinatale aandoeningen later in het leven op [6].

Aangeboren afwijkingen

Aangeboren afwijkingen zijn structurele of functionele anomalieën die ontstaan tijdens het intra-uteriene leven en die prenataal, bij de geboorte of soms pas later in de zuigelingsperiode kunnen worden vastgesteld. De meest voorkomende ernstige aangeboren aandoeningen zijn hartafwijkingen, neurale buisdefecten en het syndroom van Down [7]

Externe oorzaken

Externe oorzaken verwijzen naar sterfgevallen als gevolg van niet-opzettelijke verwondingen (ongevallen), moord, en andere externe factoren zoals medische fouten, complicaties van medische of chirurgische zorg, of oorzaken van onbepaalde intentie.

Wiegendoodsyndroom

Wiegendoodsyndroom is het plotselinge en onverwachte overlijden van een schijnbaar gezonde baby, zonder voorafgaande waarschuwingssignalen. Deze overlijdens vinden meestal plaats tijdens de slaap [8].

Geslachtsratio

De geslachtsratio is het sterftecijfer van jongens onder de 1 jaar gedeeld door het sterftecijfer van meisjes onder de 1 jaar. Een geslachtsratio van 1,2 betekent dat er 1,2 keer meer sterfgevallen bij jongens dan bij meisjes zijn.

Referenties

1. Statbel, 1998-2021. https://statbel.fgov.be/nl/themas/bevolking/sterfte-en-levensverwachting/foeto-infantiele-sterfte
2. OECD Health Data, 2020. http://stats.oecd.org
3. UN IGME. United Nations Interagency Group for Child Mortality Estimation; 2018. https://childmortality.org/data
4. Drevenstedt GL, Crimmins EM, Vasunilashorn S, Finch CE. The rise and fall of excess male infant mortality, 2008. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18362357/ 
5. Sidebotham P, Fraser J, Covington T, Freemantle J, Petrou S, Pulikottil-Jacob R, et al. Understanding why children die in high-income countries, 2014. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25209491/ 
6. World Health Organization, 2022. Perinatal Conditions.  https://platform.who.int/mortality/themes/theme-details/topics/topic-details/MDB/perinatal-conditions/ 
7. World Health Organization, 2023. Malformation congénitales. https://www.who.int/fr/news-room/fact-sheets/detail/birth-defects 
8. Office de la naissance et de l’enfance. Prévention de la mort subite du nourisson. https://www.one.be/public/0-1-an/sante/le-sommeil/prevention-de-la-mort-subite/

Gelieve deze pagina als volgt te citeren: Sciensano. Sterfte en Doodsoorzaken: Zuigelingensterfte, Health Status Report, 12 Aug 2025, Brussel, België, https://www.gezondbelgie.be/nl/gezondheidstoestand/sterfte-en-doodsoorzaken/zuigelingensterfte