De 38 voornaamste aandoeningen in België leidden in 2020 tot een verlies van 1,1 miljoen gezonde levensjaren door een verlies aan levenskwaliteit.
Geestelijke aandoeningen en stoornissen in middelengebruik, musculoskeletale aandoeningen en neurologische aandoeningen waren in 2020 de belangrijkste oorzaken voor de ziektelast ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit in België.
De ziektelast ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit was in 2020 vergelijkbaar tussen mannen en vrouwen.
Het grootste aandeel van de ziektelast in 2020 ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit wordt gedragen door jongeren en volwassenen met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar oud.
De totale ziektelast door een verlies aan levenskwaliteit is het hoogst in het Waalse Gewest, Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest.
België staat gerangschikt op de tweede plaats voor de ziektelast door een verlies aan levenskwaliteit onder de EU-14 landen.
2.Verloren levensjaren door ziekten
België verliest 1,1 miljoen gezonde levensjaren in 2020
De 38 voornaamste aandoeningen in België leidden tot een verlies van 1.071.581 gezonde levensjaren ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit (9.312 YLD's per 100.000). Meer dan 75% van deze niet-fatale ziektelast is toe te schrijven aan mentale aandoeningen en middelengebruik, musculoskeletale aandoeningen en neurologische aandoeningen. De top 5 specifieke aandoeningen voor deze YLD's waren depressie (17%), lage rugpijn (13%), stoornissen in alcoholgebruik (11%), nekpijn (8%) en artrose (6%).
Mannen hebben een vergelijkbare ziektelast door een verminderde levenskwaliteit in vergelijking met vrouwen. De voor leeftijd gecorrigeerde YLD's bedroegen 9.361 per 100.000 mannen en 9.262 per 100.000 vrouwen. Bij mannen waren de drie belangrijkste oorzaken voor YLD's alcoholgebruik (1.417 YLD's per 100.000), depressie (1.326 YLD's per 100.000) en lage rugpijn (1.118 YLD's per 100.000), terwijl bij vrouwen de drie belangrijkste specifieke oorzaken depressie (1.789 YLD's per 100.000), lage rugpijn (1.316 YLD's per 100.000) en nekpijn (883 YLD's per 100.000) waren.
In België wordt de ziektelast als gevolg van een verminderde levenskwaliteit grotendeels gedragen door jongeren en volwassenen. De meerderheid (34%) van de totale YLD's in de Belgische bevolking is toe te schrijven aan Belgen met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar (50.033 YLD's per 100.000), gevolgd door de groep met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar, waar in totaal 45.702 YLD's per 100.000, (34%) verloren gingen in 2020. Onder Belgen die 65 jaar of ouder zijn, gingen 104.893 jaren verloren door verminderde levenskwaliteit per 100.000 (32%). De jongste groep (< 15 jaar) was goed voor 1% van het totale aantal YLD's. De belangrijkste specifieke oorzaken met de grootste impact in termen van YLD's per 100.000 waren astma en epilepsie bij kinderen jonger dan 5 jaar en kinderen tussen 5 en 14 jaar, stoornissen in alcoholgebruik waren de belangrijkste oorzaken bij jongeren en volwassenen tussen 15 en 44 jaar, depressie en lage rugpijn bij volwassenen tussen 45 en 64 jaar, en lage rugpijn en depressie bij ouderen ouder dan 65 jaar de grootste impact hadden op de levenskwaliteit.
Het Waalse en het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest hebben het hoogste verlies aan kwaliteitsvolle levensjaren
Na correctie voor verschillen in bevolkingsgrootte en leeftijdsstructuur is de ziektelast in termen van verminderde levenskwaliteit het hoogst in het Waals Gewest (11.182 YLD's per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest (10.703 YLD's per 100.000) en het Vlaamse Gewest (8.073 YLD's per 100.000). De belangrijkste oorzaken voor een verlies aan levenskwaliteit zijn identiek tussen de regio's.
Het aantal verloren levensjaren met een beperking blijft stabiel over de tijd
Als we kijken naar trends in de tijd, na correctie voor de bevolkingsomvang en leeftijdsopbouw, is de ziektelast als gevolg van verminderde levenskwaliteit van de belangrijkste ziekten stabiel gebleven over de jaren. De ziektelast van psychische aandoeningen en stoornissen in middelengebruik ging van 3.885 YLD's per 100.000 in 2013 naar 4.049 YLD's per 100.000 in 2020. De ziektelast van aandoeningen aan het bewegingsapparaat steeg van 2.655 YLD's per 100.000 in 2013 naar 2.715 YLD's per 100.000 in 2020.
Volgens de Global Burden of Disease 2019 study [7] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren door een verlies aan levenskwaliteit hoger dan het EU-14 gemiddelde, waarbij België op de tweede plaats staat qua verloren levensjaren binnen de EU-14.
Voor leeftijd gecorrigeerde levensjaren met een beperking per 100.000, EU-14 landen, 2019 Bron: GBD 2019 studie [7]
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 38 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit wordt berekend aan de hand van jaren geleefd met een beperking (Years Lived with Disability, YLD). YLDs worden berekend door het aantal personen met een specifieke aandoening te vermenigvuldigen met de (volgens ernst gewogen) graad van beperking. De YLD geeft hierdoor de proportionele verloren levenskwaliteit weer door het leven met een specifieke aandoening
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.
Definities
YLD
De levensjaren met een beperking of YLD is een maatstaf voor de niet-fatale ziektelast ten gevolge van een beperking in een specifieke populatie. YLDs worden berekend door het aantal personen met een specifieke aandoening te vermenigvuldigen met de (volgens ernst gewogen) graad van beperking. De YLD geeft hierdoor de proportionele verloren levenskwaliteit weer door het leven met een specifieke aandoening.
EU-14
De EU-14 komt overeen met alle landen die tussen 1995 en 2004 tot de Europese Unie behoorden: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. We vergelijken de Belgische gezondheidsstatus met die van de EU-14 omdat deze landen vergelijkbare sociaaleconomische omstandigheden hebben. Opmerking: Het Verenigd Koninkrijk is niet opgenomen in deze lijst, aangezien ze de EU verlaten hebben.
Global Burden of Disease Collaborative Network. Global Burden of Disease Study 2019 (GBD 2019) Results. Seattle, United States: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), 2020. Available from http://ghdx.healthdata.org/gbd-results-tool.
De 38 voornaamste aandoeningen in België leidden in 2020 tot een verlies van 1,4 miljoen gezonde levensjaren door vroegtijdige sterfte.
Kanker, infectieziekten en cardiovasculaire aandoeningen waren in 2020 de voornaamste oorzaken voor de ziektelast door vroegtijdige sterfte in België.
De totale ziektelast door vroegtijdige sterfte was in 2020 hoger bij mannen dan bij vrouwen.
De ziektelast door vroegtijdige sterfte wordt voornamelijk gedragen door de ouderen.
De totale ziektelast door vroegtijdige sterfte is het hoogst in het Waalse Gewest, gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest.
België staat gerangschikt als 3e slechtste voor de ziektelast door vroegtijdige sterfte onder de EU-14 landen.
2.Verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte
Meer dan 1,4 miljoen levensjaren verloren in 2020
De 38 voornaamste aandoeningen in België leidden tot een verlies van 1.437.747 gezonde levensjaren ten gevolge van vroegtijdig overlijden (12.494 YLLs per 100.000) in 2020. Meer dan 60% van de fatale ziektelast is toe te schrijven aan kanker, infectieziekten en cardiovasculaire aandoeningen. De top 5 specifieke aandoeningen voor deze YLLs waren COVID-19 (19%), longkanker (10%), Ischemische hartziekte (9%), cerebrovasculaire aandoeningen (7%) en ziekte van Alzheimer en andere dementies (6%).
Verdeling van verloren levensjaren per ziekte, België, 2020 Bron: Eigen berekeningen gebaseerd op data van Statbel [1]
Het aantal verloren levensjaren ten gevolge van vroegtijdig overlijden is hoger bij mannen dan bij vrouwen. De voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren bedroeg 15.996 YLLs per 100.000 mannen en 9.553 YLLs per 100.000 vrouwen. Bij mannen waren de drie voornaamste oorzaken voor een verlies van levensjaren COVID-19 (3.101 YLL's per 100.000), ischemische hartziekte (1.760 YLL's per 100.000) en longkanker (1.748 YLL's per 100.000). De drie voornaamste oorzaken bij vrouwen waren COVID-19 (1.850 YLL's per 100.000), longkanker (846 YLL's per 100.000) en de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie (821 YLL's per 100.000).
Verdeling van voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren per geslacht en ziektegroep, België, 2020 Bron: Eigen berekeningen gebaseerd op data van Statbel [1]
In België wordt de ziektelast als gevolg van vroegtijdige sterfte grotendeels gedragen door ouderen. De meerderheid (68%) van de YLL's in de Belgische bevolking is toe te schrijven aan de groep van 65 plussers (498.860 YLL's per 100.000). In de groep met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar leden de Belgen aan 44.727 YLLs per 100.000 (24%), gevolgd door een totaal van 14.854 YLLs per 100.000 in de groep tussen 15 en 44 jaar (8%). De jongste groep (< 15 jaar) was goed voor minder dan 1% van het totale aantal YLLs. De belangrijkste specifieke oorzaken met de grootste impact in termen van YLL's per 100.000 waren infecties van de onderste luchtwegen en epilepsie bij kinderen jonger dan 5 jaar, kanker van de hersenen en het zenuwstelsel en cerebrovasculaire aandoeningen bij kinderen tussen 5 en 14 jaar, zelfdoding en verwondingen door verkeersongevallen bij jongeren en volwassenen tussen 15 en 44 jaar, longkanker en COVID-19 bij volwassenen tussen 45 en 64 jaar, en COVID-19 en de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie bij Belgen ouder dan 65 jaar.
Verderling van verloren levensjaren per leeftijd en ziektegroep, België, 2020 Bron: Eigen berekeningen gebaseerd op data van Statbel [1]
Het Waalse Gewest kent het hoogste aantal verloren levensjaren
Na het corrigeren voor de verschillen in leeftijd en de inwonersaantallen bleek de ziektelast het hoogst in het Waalse Gewest (15.042 YLL's per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (14.310 YLL's per 100.000) en het Vlaamse Gewest (10.943 YLL's per 100.000). Er werden geen significante verschillen gevonden tussen de gewesten, behalve in het Brusselse gewest, waar infectieziekten de belangrijkste groep vormen.
Volgorde van ziektegroepen volgens voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren, België en gewesten, 2020 Bron: Eigen berekeningen gebaseerd op data van Statbel [1]
COVID-19 heeft een grote impact op de toename aan vroegtijdige sterfte in 2020
Na correctie voor de veranderingen in inwonersaantallen en veranderingen in leeftijd over de tijd, is de ziektelast van de aandoeningen met de grootste impact door vroegtijdige sterfte afgenomen. De ziektelast van kanker is afgenomen van 4.202 YLL's per 100.000 personen in 2013 tot 3.474 YLL's per 100.000 personen in 2020. Een soortgelijke trend wordt waargenomen voor hart- en vaatziekten, waarvoor de ziektelast is afgenomen van 2.774 DALY's per 100.000 personen tot 1.985 DALY's per 100.000 personen in 2020. Desondanks is het aantal infectieziekten toegenomen, van 681 DALY's per 100.000 individuen tot 2.934 DALY's per 100.000 individuen. Deze sterke stijging is voornamelijk te wijten aan COVID-19.
Verdeling van voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren per jaar en ziektegroep, België, 2013-2020 Bron: Eigen berekeningen gebaseerd op data van Statbel [1]
België scoort slecht onder de EU-14 landen
Volgens de Global Burden of Disease 2019 study [2] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte hoger dan het EU-14 gemiddelde, waardoor België als derde slechtste gerangschikt staat binnen de EU-14.
Voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren per 100.000, EU-14 landen, 2019 Bron: GBD 2019 studie [2]
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 38 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast ten gevolge van vroegtijdige sterfte wordt berekend aan de hand van verloren levensjaren (Years of Life Lost, YLL). YLLs worden berekend door de sterfte (in aantallen) te vermenigvuldigen met de levensverwachting op de leeftijd van sterfte. De YLL geeft hierdoor het aantal levensjaren weer die een persoon verloren heeft ten gevolge van vroegtijdige sterfte door een specifieke aandoening.
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.
Definities
YLL
De verloren levensjaren of YLL is een maatstaf voor de fatale ziektelast ten gevolge van vroegtijdige sterfte in een specifieke populatie. YLLs worden berekend door de sterfte (in aantallen) te vermenigvuldigen met de levensverwachting op de leeftijd van sterfte. De YLL geeft hierdoor het aantal levensjaren weer die een persoon verloren heeft ten gevolge van vroegtijdige sterfte door een specifieke aandoening.
EU-14
De EU-14 komt overeen met alle landen die tussen 1995 en 2004 tot de Europese Unie behoorden: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. We vergelijken de Belgische gezondheidsstatus met die van de EU-14 omdat deze landen vergelijkbare sociaaleconomische omstandigheden hebben. Opmerking: Het Verenigd Koninkrijk is niet opgenomen in deze lijst, aangezien ze de EU verlaten hebben.
Global Burden of Disease Collaborative Network. Global Burden of Disease Study 2019 (GBD 2019) Results. Seattle, United States: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), 2020. Available from http://ghdx.healthdata.org/gbd-results-tool.
De Belgische ziektelaststudie berekent de impact van de 38 voornaamste ziektes via het aantal verloren gezonde levensjaren (levensjaren verloren door vroegtijdige sterfte en een verlies aan levenskwaliteit).
In 2020 leidden de beschouwde ziekten tot een verlies van 2,5 miljoen gezonde levensjaren.
In 2020 waren geestelijke aandoeningen en stoornissen door middelengebruik, kankers en infectieziekten (COVID-19) de belangrijkste oorzaken van ziektelast in België.
De ziektelast was in 2020 in hogere mate toe te schrijven aan vroegtijdige sterfte (57%) dan aan een verlies aan levenskwaliteit (43%).
De ziektelast was in 2020 hoger bij mannen dan bij vrouwen.
Het grootste aandeel van de totale ziektelast wordt gedragen door de 65 plussers.
De totale ziektelast was het hoogst in het Waalse Gewest, gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest.
België heeft de op één na hoogste totale ziektelast van alle EU-14-landen.
2.Verloren gezonde levensjaren
Meer dan 2,5 miljoen gezonde levensjaren verloren in 2020
In 2020 leidden de 38 belangrijkste ziekten tot een verlies van 2.509.328 gezonde levensjaren (21.807 DALYs per 100.000) in 2019. Geestelijke stoornissen en stoornissen door middelengebruik, kanker en infectieziekten waren de belangrijkste ziektegroepen, goed voor 50% van de totale ziektelast. De top 5 van specifieke oorzaken voor DALYs waren COVID-19 (11%), depressie (7%), longkanker (6%), ischemische hartziekte (6%) en lage rugpijn (6%).
Over het geheel genomen konden DALY’s in grotere mate toegeschreven worden aan vroegtijdige sterfte (57%) dan aan verminderde levenskwaliteit (43%). Tussen aandoeningen onderling was er een grote variatie in de bijdrage van de mortaliteits- en morbiditeitseffecten: de ziektelast bij sommige aandoeningen was bijna volledig toe te schrijven aan een verlies van levenskwaliteit (bv. zintuigelijke aandoeningen), terwijl bij andere aandoeningen deze bijna volledig toe te schrijven was aan vroegtijdige sterfte (bv. verwondingen).
Mannen hebben een hogere ziektelast dan vrouwen. Bij mannen bedroeg het voor leeftijd gecorrigeerde aantal DALY's 25.357 per 100.000 in 2020, waarvan 61% kon toegeschreven worden aan vroegtijdige sterfte en 39% aan verminderde levenskwaliteit. Bij vrouwen waren de voor leeftijd gecorrigeerde DALY's gelijk aan 18.815 per 100.000 in 2020, waarvan 53% kon toegeschreven worden aan vroegtijdige sterfte en 47% aan verminderde levenskwaliteit. Bij beide geslachten was COVID-19 de belangrijkste aandoening voor veer een verlies aan gezonde levensjaren (mannen: 3.134 DALY's per 100.000; vrouwen: 1.884 DALY's per 100.000).
De ziektelast in België wordt grotendeels gedragen door de oudere bevolking. De meerderheid (53%) van de DALY's in de Belgische bevolking wordt gedragen door de groep van 65 plussers (603.753 DALY's per 100.000). Bij de groep tussen 45 en 64 jaar leden de Belgen in totaal 90.430 DALY's per 100.000 (28%), gevolgd door een totaal van 64.886 DALY's per 100.000 bij de groep tussen 15 en 44 jaar (19%). De jongste groep (< 15 jaar) was goed voor minder dan 1% van het totale aantal verloren gezonde levensjaren. De belangrijkste ziektegroepen met de hoogste impact waren chronische ademhalingsziekten bij kinderen jonger dan 5 jaar, neurologische aandoeningen bij kinderen tussen 5 en 14 jaar, psychische aandoeningen en stoornissen in middelengebruik bij jongeren en volwassenen tussen 15 en 64 jaar en infectieziekten bij de groep van 65 plussers.
Na het corrigeren voor de verschillen in leeftijd en inwonersaantallen, bleek de ziektelast het hoogst te zijn in het Waalse Gewest (26.224 DALY's per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest (25.013 DALY's per 100.000) en het Vlaams Gewest (19.016 DALY's per 100.000). In het algemeen verschillen de belangrijkste ziektegroepen niet tussen de gewesten, maar de rangschikking van deze belangrijke groepen varieert wel. Zo zijn psychische stoornissen en stoornissen in middelen de groep met de grootste impact is in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Waalse Gewest, maar niet in het Vlaams Gewest, waar kanker de belangrijkste ziektegroep is. Kanker is de op één na grootste ziektegroep in het Waalse Gewest, psychische en drugstoornissen zijn de op één na belangrijkste groep in het Vlaamse Gewest, en in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest staan infectieziekten op de tweede plaats. De op twee na grootste groep in het Waalse Gewest zijn infectieziekten, terwijl in het Brusselse Hoofstedelijk Gewest dit de groep van kanker is. In het Vlaams Gewest zijn dit de groep van musculoskeletale aandoeningen.
COVID-19 zorgt voor een piek in de ziektelast over de tijd
Wanneer we veranderingen over de tijd corrigeren voor veranderingen in bevolkingsaantallen en samenstelling volgens leeftijd, is de ziektelast van kanker gedaald van 4.507 DALY's per 100.000 personen in 2013 naar 3.770 DALY's per 100.000 personen in 2020. Een soortgelijke trend wordt waargenomen voor hart- en vaatziekten, waarvoor de ziektelast is afgenomen van 3.026 DALY's per 100.000 personen in 2013 tot 2.225 DALY's per 100.000 personen in 2020. Daarentegen is de ziektelast van psychische aandoeningen en stoornissen in middelengebruik gestegen van 4.095 DALY's per 100.000 in 2013 naar 4.260 DALY's per 100.000 in 2020. De ziektelast van musculoskeletale was 2.664 DALY's per 100.000 in 2013 en 2.724 DALY's per 100.000 in 2020, en bleef stabiel in de tijd. Door de intrede van COVID-19 is de ziektelast te wijten aan infectieziekten toegenomen tussen 2019 en 2020. De ziektelast steeg van 681 DALY's per 100 000 personen in 2019 tot 2.967 DALY's per 100 000 personen in 2020.
Volgens de Global Burden of Disease 2019 studie [7] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren gezonde levensjaren in België hoger dan het EU-14 gemiddelde, waardoor België de op één na hoogste totale ziektelast heeft van alle EU-14-landen, na Griekland.
Voor leeftijd gecorrigeerde verloren gezonde levensjaren per 100.000, EU-14 landen, 2019 Bron: GBD 2019 studie [7]
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 38 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast kan worden berekend aan de hand van de verloren gezonde levensjaren (Disability-Adjusted Life Year; DALY). Het gebruik van deze DALYs maakt het mogelijk om zowel verloren gezonde levensjaren ten gevolge van het leven met een beperking (Years Lived with Disability, YLD) als verloren gezonde levensjaren ten gevolge van vroegtijdige sterfte (Years of Life Lost, YLL) in kaart te brengen. Hierdoor laat de DALY een vergelijking toe tussen verschillende ziekten, letsels en risicofactoren.
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.
Definities
DALY
De verloren gezonde levensjaren of DALY is een maatstaf voor de ziektelast in een specifieke populatie. DALYs worden berekend door rekening te houden met zowel de impact van een aandoening op levensverwachting als de impact op de kwaliteit van leven. De DALY is de som van de verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte (Years of Life Lost, YLL) en de verloren levensjaren door het leven met een beperking (Years Lived with a Disability, YLD) voor een specifieke ziekte.
YLD
De levensjaren met een beperking of YLD is een maatstaf voor de niet-fatale ziektelast ten gevolge van een beperking in een specifieke populatie. YLDs worden berekend door het aantal personen met een specifieke aandoening te vermenigvuldigen met de (volgens ernst gewogen) graad van beperking. De YLD geeft hierdoor de proportionele verloren levenskwaliteit weer door het leven met een specifieke aandoening.
YLL
De verloren levensjaren of YLL is een maatstaf voor de fatale ziektelast ten gevolge van vroegtijdige sterfte in een specifieke populatie. YLLs worden berekend door de sterfte (in aantallen) te vermenigvuldigen met de levensverwachting op de leeftijd van sterfte. De YLL geeft hierdoor het aantal levensjaren weer die een persoon verloren heeft ten gevolge van vroegtijdige sterfte door een specifieke aandoening.
EU-14
De EU-14 komt overeen met alle landen die tussen 1995 en 2004 tot de Europese Unie behoorden: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. We vergelijken de Belgische gezondheidsstatus met die van de EU-14 omdat deze landen vergelijkbare sociaaleconomische omstandigheden hebben.Opmerking: Het Verenigd Koninkrijk is niet opgenomen in deze lijst, aangezien ze de EU verlaten hebben.
Global Burden of Disease Collaborative Network. Global Burden of Disease Study 2019 (GBD 2019) Results. Seattle, United States: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), 2020. Available from http://ghdx.healthdata.org/gbd-results-tool.
