Andere informatie en diensten van de overheid : www.belgium.be 
De pagina over zelfmoordgedrag is bijgewerkt met sterftegegevens over 2020.
De pagina over zuigelingensterfte is bijgewerkt met gegevens over 2020.
Informatie over de projecties van overgewicht en obesitas is beschikbaar op de website.
De 37 voornaamste aandoeningen in België leidden tot een verlies van 1.095.645 gezonde levensjaren ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit (9.684 YLD per 100.000). Meer dan 75% van deze niet-fatale ziektelast is toe te schrijven aan mentale aandoeningen en middelengebruik, musculoskeletale aandoeningen en zintuigelijke aandoeningen. De top 5 specifieke aandoeningen voor deze YLDs waren depressie (14.2%), lage rugpijn (12.0%), overmatig alcoholgebruik (11.3%), verlies van gezichtsvermogen (8.6%) en nekpijn (7.1%)
Het aantal verloren levensjaren ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit is vergelijkbaar bij mannen en vrouwen. De voor leeftijd gecorrigeerde YLDs bedroeg 9.396 per 100.000 mannen en 9.438 per 100.000 vrouwen. Bij mannen waren de drie leidende oorzaken voor de verloren levensjaren ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit overmatig alcoholgebruik (1.630 YLDs per 100.000), depressie (1.146 YLDs per 100.000) en lage rugpijn (1.011 YLDs per 100,000). Bij vrouwen waren de leidende oorzaken depressie (1.569 YLDs per 100.000), lage rugpijn (1.224 YLDs per 100.000) en verlies van gezichtsvermogen (864 YLDs per 100.000).
De totale ziektelast in België ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit wordt vooral gedragen door de volwassenen. Het grootste aandeel (34%) aan verloren levensjaren door verlies aan levenskwaliteit is toe te schrijven aan de groep met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar (11,982 YLDs per 100.000), gevolgd door de groep van Belgen tussen 15 en 44 jaar, waarbij er in het totaal 8.266 YLDs per 100.000 (32%) genoteerd werden in 2018. In de groep van 65 plussers gingen er 16.363 levensjaren verloren door een verlies aan levenskwaliteit per 100.000 (32%). Minder dan 2% van de totale ziektelast ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit is toe te schrijven aan kinderen met een leeftijd jonger dan 15 jaar. De aandoeningen met de grootste impact (YLDs per 100.000) waren astma en verlies van gezichtsvermogen bij kinderen met een leeftijd jonger dan 5 jaar, astma en verlies van gezichtsvermogen bij kinderen met een leeftijd tussen 5 en 14 jaar, depressie en overmatig alcoholgebruik bij jongeren en volwassenen met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar, depressie en lage rugpijn bij volwassenen met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar en lage rugpijn en artrose bij 65 plussers.
Na het corrigeren voor de verschillen in leeftijd en de inwonersaantallen, bleek de ziektelast het hoogst te zijn in het Waalse Gewest (10.842 YLDs per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (10.588 YLDs per 100,000) en het Vlaamse Gewest (8.463 YLDs per 100.000). Er werden geen noemenswaardige verschillen gevonden tussen de verschillende gewesten.
Wanneer we corrigeren voor veranderingen inwonersaantallen en veranderingen in leeftijd over de tijd, lijkt de ziektelast ten gevolge van een verminderde levenskwaliteit veroorzaakt door de belangrijkste ziekten over de jaren heen stabiel gebleven. De ziektelast van mentale aandoeningen en middelengebruik ging van 3.788 YLDs per 100.000 in 2013 naar 3.824 YLDs per 100.000 in 2019. De ziektelast van musculoskeletale aandoeningen ging van 2.573 YLDs per 100.000 in 2013 naar 2.567 YLDs per 100.000 in 2019.
Volgens de Global Burden of Disease 2019 study [7] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren door een verlies aan levenskwaliteit hoger dan het EU-14 gemiddelde, waarbij België op de tweede plaats staat qua verloren levensjaren binnen de EU-14.
Belgische ziektelast visualisatie tool
Belgian national burden of disease study. Guidelines for the calculation of DALYs in Belgium
Download Samenvatting in tabelvorm (.xlsx)231.31 KB
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 37 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast ten gevolge van een verlies aan levenskwaliteit wordt berekend aan de hand van jaren geleefd met een beperking (Years Lived with Disability, YLD). YLDs worden berekend door het aantal personen met een specifieke aandoening te vermenigvuldigen met de (volgens ernst gewogen) graad van beperking. De YLD geeft hierdoor de proportionele verloren levenskwaliteit weer door het leven met een specifieke aandoening
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.
De 37 voornaamste aandoeningen in België leidden tot een verlies van 1.205.625 gezonde levensjaren ten gevolge van vroegtijdig overlijden (10.518 YLLs per 100.000) in 2019. Meer dan 60% van de fatale ziektelast is toe te schrijven aan kanker, cardiovasculaire aandoeningen en neurologische aandoeningen. De top 5 specifieke aandoeningen voor deze YLLs waren longkanker (12.3%), coronaire hartziekten (11.6%), ziekte van Alzheimer en andere dementies (8.2%), cerebrovasculaire aandoeningen (8.1%) en chronisch obstructief longlijden (7.1%).
Het aantal verloren levensjaren ten gevolge van vroegtijdig overlijden is hoger bij mannen dan bij vrouwen. De voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren bedroeg 13.344 YLLs per 100.000 mannen en 8.092 YLLs per 100.000 vrouwen. Bij mannen waren de drie leidende oorzaken voor een verlies van levensjaren coronaire hartziekten (1.829 YLLs per 100.000), longkanker (1.786 YLLs per 100.000) en zelfverminking (1.080 YLLs per 100.000). Bij vrouwen waren de drie leidende oorzaken de ziekte van Alzheimer en andere dementies (865 YLLs per 100.000), longkanker (847 YLLs per 100.000) en borstkanker (798 YLLs per 100.000).
De totale ziektelast in België ten gevolge van vroegtijdige sterfte wordt vooral gedragen door de ouderen. Het grootste aandeel (64%) aan verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte is toe te schrijven aan de groep 65 plussers (199.079 YLLs per 100.000). In de groep met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar gingen er 41.328 YLLs per 100.000 verloren (26%), gevolgd door de groep met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar, waar er in het totaal 14.116 YLLs per 100.000 verloren gingen (9%). Minder dan 1% van de totale ziektelast ten gevolge van vroegtijdige sterfte is toe te schrijven aan verloren levensjaren bij kinderen met een leeftijd jonger dan 15 jaar. De aandoeningen met de grootste impact (YLLs per 100.000) waren infectieziekten aan de lage luchtwegen en hersen en zenuwstelsel kanker bij kinderen jonger dan 5 jaar, hersen- en zenuwstelsel kanker en verkeersletsels bij kinderen met een leeftijd tussen 5 en 14 jaar, zelfverminking en verkeersletsels bij jongeren en volwassenen met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar, longkanker en coronaire hartziekten bij volwassenen met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar en de ziekte van Alzheimer en andere dementies en coronaire hartziekten in 65 plussers.
Na het corrigeren voor de verschillen in leeftijd en de inwonersaantallen bleek de ziektelast het hoogst te zijn in het Waalse Gewest (12.111 YLLs per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (10.807 YLLs per 100.000) en het Vlaamse Gewest (9.614 YLLs per 100.000). Er werden geen noemenswaardige verschillen gevonden tussen de verschillende gewesten.
Na correctie voor de veranderingen in inwonersaantallen en veranderingen in leeftijd over de tijd, is de ziektelast van de aandoeningen met de grootste impact door vroegtijdige sterfte afgenomen. De ziektelast van kanker is afgenomen van 4.170 YLL's per 100.000 personen in 2013 tot 3.554 YLL's per 100.000 personen in 2019. Een soortgelijke trend wordt waargenomen voor hart- en vaatziekten, waarvoor de ziektelast is afgenomen van 2.742 DALY's per 100.000 personen tot 2.069 DALY's per 100.000 personen in 2019.
Volgens de Global Burden of Disease 2019 study [2] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte hoger dan het EU-14 gemiddelde, waardoor België als derde slechtste gerangschikt staat binnen de EU-14.
Belgische ziektelast visualisatie tool
Belgian national burden of disease study. Guidelines for the calculation of DALYs in Belgium
Download Samenvatting in tabelvorm (.xlsx)231.31 KB
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 37 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast ten gevolge van vroegtijdige sterfte wordt berekend aan de hand van verloren levensjaren (Years of Life Lost, YLL). YLLs worden berekend door de sterfte (in aantallen) te vermenigvuldigen met de levensverwachting op de leeftijd van sterfte. De YLL geeft hierdoor het aantal levensjaren weer die een persoon verloren heeft ten gevolge van vroegtijdige sterfte door een specifieke aandoening.
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.
De 37 voornaamste aandoeningen in België leidden tot een verlies van 2.301.269 gezonde levensjaren (20.102 DALYs per 100.000) in 2019. Meer dan de helft van de totale ziektelast is toe te schrijven aan mentale aandoeningen en middelengebruik, kanker en musculoskeletale aandoeningen. De top 5 specifieke aandoeningen voor deze DALYs waren depressie (6,8%), coronair hartlijden (6,6%), longkanker (6,6%), chronisch obstructief longlijden (6,2%) en overmatig alcoholgebruik (6,0%).
De verloren gezonde levensjaren zijn vrijwel gelijkmatig toe te schrijven aan vroegtijdige sterfte (52%) als aan een verlies aan levenskwaliteit (48%). Het aandeel van de ziektelast toe te schrijven aan vroegtijdige sterfte en verloren levenskwaliteit varieerde sterk tussen de verschillende aandoeningen: sommige aandoeningen hebben vooral een impact door een verlies aan levenskwaliteit (vb. zintuigelijke aandoeningen), terwijl andere aandoeningen vooral een impact hebben door vroegtijdige sterfte (vb. letsels).
De ziektelast is groter bij mannen dan bij vrouwen. In 2019 bedroeg de voor leeftijd gecorrigeerde ziektelast 22.740 DALYs per 100.000 bij mannen, waarvan 57% toe te schrijven was aan vroegtijdige sterfte en 43% aan verloren levenskwaliteit door het leven met een beperking ten gevolg van een specifieke aandoening. Bij vrouwen bedroeg de voor leeftijd gecorrigeerde ziektelast 17.530 DALYs per 100.000, waarvan 48% toe te schrijven was aan vroegtijdige sterfte en 52% aan verloren levenskwaliteit. De aandoeningen met de grootste impact waren coronair hartlijden bij mannen (1.912 DALYs per 100.000) en depressie bij vrouwen (1.569 DALYs per 100.000).
De totale ziektelast in België wordt vooral gedragen door de ouderen. Het grootste deel (50%) van DALYs is toe te schrijven aan de groep 65 plussers (215.442 per 100.000). In de groep met een leeftijd tussen 45 en 64 jaar gingen er 53.310 gezonde levensjaren per 100.000 verloren (30%), gevolgd door de groep met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar, waar er in het totaal 22.381 gezonde levensjaren verloren gingen per 100.000 (20%). Bij kinderen met een leeftijd jonger dan 15 jaar, is 1,1% van de totale ziektelast toe te schrijven aan verloren gezonde levensjaren. De aandoeningen met de grootste impact (DALYs per 100.000) waren zintuigelijke aandoeningen bij kinderen jonger dan 5 jaar, zintuigelijke aandoeningen bij kinderen met een leeftijd tussen 5 en 14 jaar, zelfverminking en geweld bij jongeren en volwassenen met een leeftijd tussen 15 en 44 jaar en kanker bij 45 plussers.
Na het corrigeren voor de verschillen in leeftijd en inwonersaantallen, bleek de ziektelast het hoogst te zijn in het Waalse Gewest (22.953 DALYs per 100.000), gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (21.394 DALYs per 100.000) en het Vlaamse Gewest (18.077 DALYs per 100.000). Er werden geen noemenswaardige verschillen gevonden tussen de verschillende gewesten. De ziektegroep met de grootste impact was mentale aandoeningen en middelengebruik in alle gewesten, behalve in het Vlaamse Gewest, waar kanker de voornaamste ziektegroep was. Op de tweede plaats staat kanker in alle gewesten, behalve het Vlaamse Gewest, waar mentale aandoeningen en middelengebruik op de tweede plaats staat. De derde grootste ziektegroep was musculoskeletale aandoeningen, behalve in het Waalse Gewest waar hart- en vaatziekten de derde grootste groep vormen.
Wanneer we veranderingen over de tijd corrigeren voor veranderingen in bevolkingsaantallen en samenstelling volgens leeftijd, is de ziektelast van kanker afgenomen van 4 465 DALY's per 100 000 personen in 2013 tot 3 839 DALY's per 100 000 personen in 2019. Voor hart- en vaatziekten werd eengelijkaardige trend waargenomen, waarbij de ziektelast afgenomen is van 3.009 DALY's per 100.000 personen tot 2.338 DALY's per 100.000 personen in 2019. Daarentegen is de ziektelast van mentale aandoeningen en middelengebruik gestegen van 3.998 per 100.000 in 2013 tot 4.021 per 100.000 in 2019. De ziektelast van musculoskeletale aandoeningen bleeft stabiel van 2.582 per 100.000 in 2013 tot 2.577 per 100.000 in 2019.
Volgens de Global Burden of Disease 2019 studie [7] was het geschatte aantal voor leeftijd gecorrigeerde verloren gezonde levensjaren in België hoger dan het EU-14 gemiddelde, waardoor België de op één na hoogste totale ziektelast heeft van alle EU-14-landen, na Griekland.
Belgische ziektelast visualisatie tool
Belgian national burden of disease study. Guidelines for the calculation of DALYs in Belgium
Download Samenvatting in tabelvorm (.xlsx)231.31 KB
Wat zijn de aandoeningen met de grootste gezondheidsimpact in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij tot de ziektelast? Hoe evolueert de ziektelast over de tijd en hoe groot is de ziektelast in vergelijking met onze buurlanden? Om een antwoord te kunnen bieden op deze vragen, voert Sciensano een nationale ziektelaststudie uit, waarbij de gezondheidsimpact van de 37 voornaamste aandoeningen in België wordt bekeken.
De ziektelast kan worden berekend aan de hand van de verloren gezonde levensjaren (Disability-Adjusted Life Year; DALY). Het gebruik van deze DALYs maakt het mogelijk om zowel verloren gezonde levensjaren ten gevolge van het leven met een beperking (Years Lived with Disability, YLD) als verloren gezonde levensjaren ten gevolge van vroegtijdige sterfte (Years of Life Lost, YLL) in kaart te brengen. Hierdoor laat de DALY een vergelijking toe tussen verschillende ziekten, letsels en risicofactoren.
De ziektelast werd geschat per leeftijd, geslacht en gewest, waardoor een gedetailleerde analyse van de gezondheidsstatus in België mogelijk wordt. De gedetailleerde schattingen kunnen worden geraadpleegd via https://burden.sciensano.be/shiny/daly.